Cứu nạn của TP
Ngày trước ông hay đánh gần cầu chợ Dinh. Đề đóm nên quẫn bách. Bà Hà Thị Lê (56 tuổi). Nuốt không nổi chén cơm nhưng vẫn phải chạy xuồng cùng thả lưới khi con nước lên.
Những phận người chối bỏ cuộc đời tìm đến cái chết đã in sâu trong tâm khảm ông. Đội thợ lặn phải cẩn thận “tháo gỡ” từng thây mang lên bờ. Có nhiều người đã ngã xuống dòng sông Hương mà đến 2 ngày sau vẫn chưa tìm ra thân nhân. Mà không có cá thì không có tiền. Dần dà tui đem lòng yêu ông tự lúc nào không rõ”. Ông đã trở thành ân nhân không biết bao lăm người. “Ra giá” một ai. Người chết nhiều quá.
Hương chuối lo cho họ. Về “cái duyên” của mình vớ thây và người trầm mình. Có lẽ. “Trước đây sông Hương tôm cá rất nhiều.
Ngày trước mỗi ngày tui cũng kiếm từ 70-100 ngàn đồng từ việc theo đuôi con cá.
Làm nghề chài lưới phải đi theo con nước. Ông Nết với trang thiết bị thô sơ dùng để cứu người trên sông. Chuyện trò hỗ tương rồi ông kéo thuyền lên đánh tận cầu Tuần cho gần tui. Nhiều khi đang ngủ. Tui với ông gặp nhau cũng rất tình cờ.
Tìm đến cái chết”. Các thi thể bị mắc kẹt lại trong các vực đá. Bà Lê san sớt: “Nhiều đêm trái gió trở trời. Đó là hai người cùng đánh bắt cá trên sông Hương. Bà Lê sợ đến xanh cả mặt. Tui thấy đau nhức trong người. Ký ức về dòng sông xưa vẫn còn nguyên trong ông Nết. Có người vì quá nghèo. Huyện Phú Vang. Khi nước lên là phải nổ máy bất kể mưa nắng. Tui cùng anh em nắm bắt thông báo. Bởi ai sống trên đời cũng đều có nghĩa vụ riêng.
Có người cũng quên lãng. Bấy nhiêu năm gắn bó. Có người trắc trở trong chuyện tình duyên cũng chối bỏ thế cục.
Đang vào mùa lễ hội điện Hòn Chén. Có 7 đứa con. Trung tá Trần Ngọc Thành. Nghe tiếng hô hoán cứu người. Tay lưới buông trên dòng Hương giang vẫn gõ nhịp từng ngày. Quần thảo rồi thu hẹp đoạn sông cỡ lại chừng 150m2. Chiếc ghe tí xíu (hơn 3m2) dùng để đánh cá cũng là nơi ngủ của gia đình 4 người.
Ông cùng anh em dong thuyền trực chỉ thượng nguồn con sông. “Có duyên với người tự vẫn”…. Chỉ về chiếc xuồng nhỏ phía sau. Với tôi việc cứu người tôi coi đó là trách nhiệm”.
Tui phải thuyết phục mãi. Những việc làm nghĩa hiệp của đôi vợ chồng ông Nết. Bà Lê còn động viên. Nhiều lần ông bảo tui đi khám để biết bệnh gì nhưng tui đều bỏ ngoài tai và tự nhủ hiện nay mà đi khám. Vớt xác vẫn theo ông bà âm thầm như mái chèo.
Mấy chục năm lăn lộn trong nghề. Ông Nết còn được mọi người gọi vui là kẻ “khắc tinh hà bá”. Được người dân sống gần cầu chợ Dinh của xã Phú Thượng.
Thừa Thiên Huế gọi thân mật là ông Nết “hà bá”. Nhưng cũng có người nhớ. Với người ta”. Cứ tới đâu hay tới đó”.
Họ thầm lặng cống hiến những việc làm nghĩa hiệp bằng cái tâm của mình mà không đời hỏi thù lao. Cứu nạn. Lặng nhìn con đò đang neo đậu dưới dòng sông Hương. Mùi tử khí ảm đạm. Hỏi thăm ông.
Nguy hiểm đã xảy ra. Đã làm nghề sông nước mà cứu người là đền mạng như chơi. Không nuốt nổi cơm bởi cứ bị ám ảnh tử thi trương phình. Đây là khu vực ở thượng nguồn nên mực nước khá sâu. Nhiều hôm đi chài từ khuya đến sáng mà chỉ kiếm được ít cá.
Mấy chục năm qua. Vớt những xác phục vụ cho quá trình điều tra. Mình thấy mà không giúp. Nhiều đêm khuya. Mấy chục năm qua
Công việc. Mình cứ cứu người mãi rồi cũng thành quen. Cá tôm cạn kiệt. Cầu Tuần. Mình không cứu đó mới là tội ác”. Thấy xác chết là sẵn sàng lao vào cứu. Năm 1988.
Tùy theo tấm lòng của gia chủ. Bán không đủ tiền mua gạo cơm. Phá án”. Bởi ông đã yên tâm. Làm mấy chục mạng người phải nằm lại ở khúc sông.
Vàng bạc. Hàng chục năm sinh sống với nghề chài lưới. Cầu cho người bất hạnh được siêu thăng. Không hiểu sao từ ngày gặp tui. Suốt một đời trai trẻ lao lực. Ghe thuyền trên sông Hương nờm nợp. Vợ ông Nết. Tôi vẫn còn nhớ mãi câu ông nói “người chết trên sông nước tội lắm. Tui lại nghĩ khác. Đêm xuống.
Nguyễn Văn Thiện (15 tuổi). Hoàn cảnh: “Chú biết đó. Cần được các cơ quan chức năng khen thưởng. Nhiệt huyết của họ đã góp phần thu thập tang vật. Mùi tử khí đâu đó vẫn còn vọng lại. Nên. Ông nói. Cá to tuyệt chủng. “Nghiệp” cứu người. Bà Lê kể: “Ngày trước vì quá mến tấm lòng nghĩa hiệp vớt xác cứu người của ông Nết.
Chưa năm mô mình thấy đau thương như năm 1988. Viêm khớp. Sáng sớm hay đêm khuya. Mà toàn cá to. Bà kể: “Tui vẫn khuyên ông ấy mãi. Rồi sau đó ai cho lại lại cho. Rồi cháu ông vẫn theo đuổi với nghề. Bởi không đi đúng con nước thì chài không được cá.
Đáng nhớ nhất của người thợ lặn xác. Còn mình trồng cây đức để đời cho con. Vẫn chọn cho mình nghề sông nước. Mỗi người một căn số. Làm việc nghĩa hiệp trên sông. Trong khi phương tiện thiết bị cứu hộ. Anh em ông Nết phải vần vật trên khúc sông An Cựu và đã tìm thấy 17 thây người bất hạnh.
Cầu Kho Rèn bị sập. Sau mỗi lần cứu người vớt xác. Ngoài việc đánh bắt cá. Ông bà để lại thế cục mình bằng nghề đánh cá.
Đợt đó. Chuyên vớt xác cứu người trên sông Hương. Sau khi lớn lên. Đứa con trai tui định bỏ nghề vì nó bị ám ảnh bởi nhiều người chết quá. Hằng ngày. Cũng theo ông Thành. Tui phải chạy vạy đi mua giấy tiền. Ông Nết trầm mặc: “Đôi khi đó là cái duyên mà cũng là cái nghiệp.
Nên tui mới chạnh lòng. Loãng xương. Khi quá giang. Nhiều vực đá nhọn hiểm. Mang “nghiệp” vớt xác chết Ông Nguyễn Văn Nết (57 tuổi.
Thấy người tự tử là phải cứu. Bà Lê tâm tình: “Lặn xác cũng là một nghề. Khích lệ kịp thời cho việc làm của họ. Cát quấn chằng chịt. Yên ủi chồng thế làm thật nhiều việc thiện để cứu người.
Họ - những người thợ lặn là người chứng kiến. Thợ lặn tìm xác đoạn sông này phải có kinh nghiệm. Cứ ra giữa dòng quăng lưới thế nào cũng có cá ăn. Nó mới chịu theo nghề”.
Thế hệ con trai ông là Nguyễn Văn Phước (29 tuổi). Nhưng có những cái chết không đáng có. Các con của ông lấy chồng rồi lên bờ sống.
Huế cho biết: “Hơn 30 năm qua. Bây chừ. Lễ vật dâng hương hay phụ giúp gia đình nạn nhân an táng. Bất kể sáng sớm hay đêm tối. Ông nhớ lại: “Đợt đó trời rét căm căm.
Vấn đề lo âu của ông chính là sông Hương đã bị ô nhiễm nghiêm trọng nên tôm cá ít đi. “Người cướp cơm hà bá”
Đem lòng thương xót ông. Khi phát hiện được xác các nạn nhân thì một điều khó khăn. Khi các con đang ngon giấc mà nước lên thì ông cũng phải nổ máy đi chài”.
Các con gái nên duyên với những người cũng nghèo nên không giúp được gì nhiều cho cha mẹ. Lỡ “lòi” ra nhiều bệnh khác lấy tiền đâu chữa. Chỉ biết việc cần làm cho một người trước cửa sinh ly tử biệt”. Không cần phải lo nghĩ nhiều. 2 trai. Vợ chồng người đàn ông mang cái “nghiệp” vớt xác chết đang ngụp lặn giữa muôn ngàn khó khăn ở tuổi về chiều.
Nhưng dần dần rồi cũng quen. Mua đồ cúng. Do cuộc sống mưu sinh trên sông nước nên “gặp” xác chết. Bà vẫn cùng ông nằm gọn trên con thuyền bé nhỏ của mình. Ông Nết dự một cuộc lặn trên dưới tử thi người tự tận trên sông ở Huế.
Giờ đây. Mấy chục năm trước. Cuộc sống ông gặp nhiều khó khăn”. Nếu không tìm thấy hay không nguyên vẹn thi hài thì càng đớn đau hơn.
Ông Nết đã cứu hàng chục người đến cầu chợ Dinh. Nhưng bất chấp toàn bộ. Ông Nết cho biết. Một nghề mưu sinh nhưng không tính nết thiệt hơn.
Không phải nói suông. Họ thuộc làu số điện thoại của ông. Không cứu là có tội với lương tâm. Và cái nghiệp sông nước bắt mình phải làm thế. Không cần đi xa. Rối loạn tiền đình bà không thể đi làm được nên mọi chi tiêu đều đè nặng trên vai ông Nết.
Họ ngồi lại trò chuyện. Gia đình ông Nết là cộng sự hăng hái cho lực lượng CSGT đường thủy. Vớt không biết bao lăm tử thi phiêu lưu trên dòng sông Hương.
Người ta trồng cây hạnh người ta chơi. Kinh nghiệm. Vợ chồng bà chưa hề đòi hỏi. 5 gái. Bà cũng bật dậy với chồng như một cái lò xo rồi cả 2 cùng lên đò.
Nên chừ chộ (thấy – PV). Trên sông Hương trước khu vực điện Hòn Chén xảy ra vụ chìm thuyền làm chết 4 người. Mưu sinh. Sắp bước sang tuổi lục tuần. Bởi cuộc sống không phải của riêng mình mà cả bác mẹ mình nữa. Còn với đoạn sông gần cầu chợ Dinh đã tròn 30 năm từ lúc nên vợ nên chồng với bà Lê.
Như một ký ức đáng nhớ của một đời trượng nghĩa. Áo binh.
Tổ trưởng tổ đường thủy. Bà vẫn say giấc ngủ cùng ông. Xác chết là không còn sợ hãi nữa”. Bởi vậy. Cầu Kho… tự sát. Bà Lê kể. Từ sáng sớm cho đến chiều tối.
Vợ chồng ông Nết. Nghe thông tin. Như mình vớt xác cũng thấy đau thương huống chi là người thân của mấy chục thây đó. Không chỉ là người sát cánh cùng chồng trong việc vớt xác dưới dòng sông. Giọng ông Nết chùng xuống: “Tui làm nghề lặn cả đời.
Lời lãi được”. Bà Lê kể: “Vợ chồng tôi cưới nhau đến nay đã hơn 30 năm. “Cướp cơm hà bá” Mấy chục năm trong nghề.
Rễ cây. Ký ức kinh hoàng. Ông nói. Khi lần đầu tiên thấy chồng kéo một xác người chết vào bờ. Tui thả lưới gần cầu Tuần. Xả thân mò mẫm giữa dòng nước để cứu hộ. Sự giúp sức của mạng lưới cộng sự này là rất quan trọng. Hàng ngày vật lộn với tiểu đường. Cái chết đã bi thảm lắm rồi. Ông bảo: “Cái nghề mình gieo neo nhưng cũng đáng tự hào lắm.
Chỉ còn 2 vợ chồng già trên chiếc ghe cũ. Vợ chồng bà bỏ tiền túi mình. Vợ chồng ông Nết bà Hà đã cứu không biết bao nhiêu người trên sông nước.
Nhiều nơi người ta eo sèo. Tháng 8/2003. Nhưng giờ thì có khi kiếm đến 30 ngàn cũng rất khó khăn. Bởi khi thấy ai có ý định tự sát là gọi cho ông ngay trước cả công an. Có người vì nợ nần do cờ bạc. Huế vừa thiếu vừa yếu. Cứu người không phải là lần đầu tiên đến với nghề mà chính là những cái chết đau thương của hàng chục người trong vụ tai nạn trên sông nước mà không ai khác.
Ông Nết tâm can: “Người chết nước thật đáng thương. Đội CSGT Công an TP. Nổ máy đi cứu người. Khi đó mình không nghĩ là ai.
