 | | Đại diện nhà băng Phát triển Châu Á thăm dự án Trạm biến áp 220kV Vân Trì (Đông Anh). |
Hiệu quả từ những dự án
Trao đổi với phóng viên trong chuyến thị sát dự án mới đây cùng Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam Tomoyuki Kimura và Giám đốc quốc gia AFD tại Việt Nam Jean-Marc Gravellini, đại diện EVNNPT cho biết, truyền tải điện là lĩnh vực đầu tư lâu dài, không mang lại lợi nhuận kinh tế cao nên khó lôi cuốn các nhà đầu tư dự. Nếu không có giúp đỡ của ADB và AFD, EVNNPT sẽ gặp nhiều khó khăn trong triển khai các dự án thuộc lĩnh vực này.
Phát xuất từ nhu cầu thực tiễn phụ tải của Hà Nội liên tục tăng cao nhiều năm qua (trên 15%/năm) dẫn tới quá tải lưới điện, trong đó có lưới điện truyền tải 220kV, ADB quyết định tài trợ cho dự án này 120 triệu USD, AFD tài trợ 40 triệu euro. Đánh giá cao hiệu quả của dự án trong chuyến thị sát, ông Tomoyuki Kimura cho biết: "Dù không nhìn thấy dòng điện truyền từ chỗ này sang chỗ khác, nhưng chỉ với việc bảo đảm cung cấp khoảng 1/4 sản lượng điện cho Hà Nội cho thấy dự án đang phát huy hiệu quả".
Trạm biến áp Vân Trì chỉ là một trong nhiều dự án mà ADB hỗ trợ vốn kể từ khi nối lại hoạt động tại Việt Nam vào năm 1993 đến nay. Theo số liệu thống kê của ADB, tổng số lũy kế các khoản cho vay của ADB dành cho Việt Nam thuộc các lĩnh vực đến hết năm 2012 là 5.531,8 triệu USD. Hiện ADB là một trong ba nhà tài trợ lớn nhất cho Việt Nam và Việt Nam là nước có lượng vay lớn thứ 3 trong số các nhà nước trong khu vực được ADB tài trợ.
Ông Tomoyuki Kimura cho biết, trong quá trình xây dựng Chiến lược quan hệ đối tác nhà nước (CPS) thời đoạn 2012-2015, ADB đã kết hợp với các đối tác phát triển để đưa ra các chiến lược thích hợp với Kế hoạch Phát triển kinh tế - tầng lớp (SEDP) 2010-2015 của Việt Nam. Theo đó ADB sẽ tụ họp tương trợ Việt Nam 3 trụ cột: Tăng trưởng toàn diện; Nâng cao hiệu suất kinh tế; Môi trường vững bền. Trong đó, các lĩnh vực được ADB ưu tiên tại Việt Nam thời gian tới gồm: Nông nghiệp, tài nguyên tự nhiên và môi trường (ANR), giáo dục, năng lượng, tài chính, liên lạc, nước sạch và thành phố.
Những khuyến nghị
Có một thực tế là hồ hết dự án dùng nguồn vốn ODA nói chung và vốn vay của ADB được khai triển tại Việt Nam thời gian qua đều bị chậm tiến độ. Có nhiều lý do dẫn đến sự chậm trễ này như việc thành lập ban quản lý dự án muộn, thiếu vốn đối ứng, việc giải phóng mặt bằng còn chậm… Đây là vấn đề được các nhà tài trợ quốc tế đặc biệt quan hoài khi đưa ra quyết định cung cấp ODA cho Việt Nam.
Mặc dù đến nay chưa có dự án giúp đỡ ODA nào của ADB tại Việt Nam phải ngừng thi công hay thu hồi vốn do Chính phủ luôn hợp tác chặt với ADB để thực hành tốt các khuyến nghị khi dự án gặp chướng ngại, tuy nhiên ông Tomoyuki Kimura vẫn đưa ra những khuyến nghị: "bây giờ, tốc độ giải ngân các dự án ODA không chỉ của ADB mà nhiều nhà tài trợ khác tại Việt Nam vẫn còn chậm, bởi Chính phủ có quá nhiều dự án trọng tâm, ưu tiên. Thành ra, ADB khuyến nghị Chính phủ Việt Nam thẩm tra lại tất tật các danh mục đầu tư, các dự án trọng điểm ưu tiên từ cấp trung ương đến địa phương xem dự án nà ưu tiên đích thực. Chúng ta không nên đầu tư dàn trải nhằm tránh phao phí, trong khi nhiều dự án cần thiết hơn lại không có vốn để thực hiện".
Nhiều năm qua, Việt Nam luôn được đánh giá là một điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, khi Cộng đồng ASEAN được hình thành vào năm 2015, sự cạnh tranh càng trở nên quyết liệt hơn. Ông Tomoyuki Kimura cho rằng, nếu Việt Nam chỉ dựa vào nguồn nhân công giá rẻ để lôi cuốn các nhà đầu tư thì chẳng thể thành công, bởi lợi thế này đang dần thuộc về các nước khác trong khu vực như Campuchia, Lào, Myanmar. "Trong bối cảnh cạnh tranh dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài như bây giờ, Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển hơn nữa ngành công nghiệp phụ trợ, gia tăng chuỗi giá trị ngành công nghiệp… Đây là yếu tố giúp Việt Nam tăng lợi thế cạnh tranh so với các nhà nước trong khu vực" - ông Tomoyuki Kimura nhận định.
|
